De bodem zakt, de prijzen stijgen
In het glooiende landschap van het Pajottenland, waar weilanden en boomgaarden vroeger als sponzen fungeerden voor regenval, klinkt steeds vaker het gebrom van bemalingspompen. Grondwater wordt er massaal weggepompt voor bouwprojecten, rioolwerken of wegenaanleg, terwijl de klimaatcrisis ons confronteert met steeds extremere droogte én overstromingen. Wat ooit een natuurlijke spons was, dreigt nu een dorre spons te worden — uitgeknepen door onverantwoord beleid.
Bij elke grote werf verdwijnt niet alleen het water uit de ondergrond, maar ook het gezonde evenwicht van vocht en stabiliteit. De gevolgen blijven niet uit: scheuren in huizen, verzakkingen in tuinen, verdorde vegetatie. En wie betaalt de prijs? Niet de projectontwikkelaars, maar de burgers. Woningen in de buurt van bemalingszones verliezen waarde, terwijl elders de bouwgrond onbetaalbaar wordt. De paradox: hoe meer we bouwen, hoe duurder wonen wordt.
Retourbemaling: het vergeten woord
Hoewel moderne technieken het mogelijk maken om het opgepompte grondwater terug in de bodem te brengen – zogenaamde retourbemaling – blijft die praktijk opvallend afwezig in het Pajottenland. Overheden laten na om dit verplicht te maken of op te volgen. Het resultaat? Water verdwijnt richting riolering of beekjes die het niet aankunnen, met lokale overstromingen als gevolg. Wat we droogleggen op de ene plek, zetten we onder op een andere.
Overheid als sluimerende molenaar
De overheid, op alle niveaus, lijkt de watermolen te zijn die pas maalt als het kalf verdronken is. Lokale besturen verlenen vergunningen voor grote bemalingsprojecten zonder transparantie of lange termijnvisie. Regionale instanties schuiven verantwoordelijkheid door. En federaal blijft het stil, alsof waterbeheer in de 21e eeuw een optionele bijzaak is.
Klimaatverandering drukt op het gaspedaal
Ondertussen denderen we richting grilliger weer: felle regenbuien wisselen af met lange periodes van droogte. Zonder buffers in de bodem of opvanggebieden loopt het water razendsnel af – of blijft het juist uit. Bemaling verergert dit patroon. De bodem wordt lui: hij houdt niets meer vast, hij geeft niets meer terug.
Tijd voor herstel, niet voor excuses
Wat het Pajottenland nodig heeft, is een beleid dat water als bondgenoot beschouwt in plaats van als vijand. Herstel van natte natuur, verplichte retourbemaling, investeringsplannen in overstromingsgebieden en bouwpauzes op kwetsbare gronden zijn geen luxe, maar noodzaak.
Laat ons hopen dat het bewustzijn niet pas komt als het water ons letterlijk aan de lippen staat.
Geef een reactie